RAMIĆ: Obaveza svih nas jeste da otkrijemo i utvrdimo ljudsku, društvenu i naučnu istinu o genocidu i drugim oblicima zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava, kao bitan uslov za ostvarivanje pravde i prava, bez kojih nije moguće postići pomirenje i graditi zajedničku budućnost u Bosni i Hercegovini i države Bosne i Hercegovine, kao prototipni model razvoja savremene civilizacije i kulture u Evropi i svijetu.

Direktor Instituta za istraživanje genocida, Kanada Emir Ramić povodom otvaranja spomenika žrtvama genocida u Srebrenici, u Jackson Parku uWindsoru, 9. juli 2016., putem medija obratio se preživjelim žrtvama genocida i prijateljima: Poštovane žrtve genocida, dragi prijatelji, čast mi je i zadovoljstvo da vam se u svojstvu istraživača genocida, a povodom otvaranja spomenika žrtvama genocida u Srebrenici – u Windsoru obratim i iznesem svoje mišljenje, stavove i poruke.

Kao što je opšte poznato, na kraju XX stoljeća u srcu Evrope, u jednoj maloj balkanskoj zemlji, u Republici Bosni i Hercegovini, Srbija i Crna Gora i njihovi organi vlasti – paradržavna tvorevina Republika Srpska izvršile su genocid na Bošnjacima, pripadnicima nacionalne, etničke i vjerske grupe kao takve. Taj zločin genocida, po svom obimu, itenzitetu, dimenzijama, namjerama, načinu, ciljevima i posljedicama, posebno je izražen u Srebrenici, sigurnoj zoni UN-a, jula 1995, kada je srpski agresor (Savezna republika Jugoslavija – Srbija i Crna Gora) je, uz učešće svojih (srpskih) kolaboracionista i petokolonaša iz Republike Bosne i Hercegovine i saučesništvo dominantnog dijela međunarodne zajednice, u i oko sigurne zone Ujedinjenih nacija Srebrenice, jula 1995., u toku jedne sedmice na hiljade zarobljenih Bošnjaka likvidirao i zatrpao u masovne grobnice; na stotine živih je zakopao; muškarce, žene i dječake je sakatio i klao; djecu ubijao pred očima majki; natjerao djeda da pojede džigericu svoga unuka; silovao žene i djevojke; protjerao oko 30.000 ljudi, uglavnom žene i djecu, priredio scene dostojne Danteovog pakla. O tim "scenama nezamislivog divljaštva" postoje brojni dokazi, među kojima i masovne grobnice – primarne, sekundarne i tercijarne. To su, prema ICTY-a, "zaista scene iz pakla, napisane na najmaračnijim stranicama ljudske historije".

Naučna saznanja stečena naučnim istraživanjima genocida i drugih oblika zločina protiv čovječnosti međunarodnog prava u funkciji razvoja nauke o genocidu i odgovarajuće edukacije na svim nivoima obrazovanja i vaspitanja, od osnovnih škola, srednjoškolskog obrazovanja, uključujući i univerzitetsko obrazovanje na kojem se ova nesumljivo specifična pojava i jedna od najsloženijih društvenih pojava nužno treba proučavati i naučno istraživati iz naučnih i društvenih razloga. Obrazovanje i vaspitanje u procesu učenja su bitne komponente socijalizacije, u kojoj se usvajaju određena znanja, vrijednosti, norme, običaji i kultura u funkciji sjećanja i trajnog pamćenja. To je trajna obaveza sadašnjih generacija prema svim žrtvama holokausta i genocida, uključujući i genocid u Srebrenici.

Obaveza svih nas jeste da otkrijemo i utvrdimo ljudsku, društvenu i naučnu istinu o genocidu i drugim oblicima zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava, kao bitan uslov za ostvarivanje pravde i prava, bez kojih nije moguće postići pomirenje i graditi zajedničku budućnost u Bosni i Hercegovini i države Bosne i Hercegovine, kao prototipni model razvoja savremene civilizacije i kulture u Evropi i svijetu.

Kanadska vlada u kontinuitetu na poseban način ispoljava senzibilitet i pijetet prema žrtvama genocida u Bosni i Hercegovini, a posebno u Srebrenici. To potvrđuje i podizanje spomen obilježja žrtvama genocida u Srebrenici u Windsoru, koje će sve nas preživjele žrtve genocida, svjedoke i potomke i slobodno demokratsko društvo Kanade, koje ima razvijenu, ne samo individualnu, već i društvenu svijest o tome, trajno podsjećati na najveće zlo izvršeno nad nevinim, golorukim, bespomoćnim i nevinim ljudskim bićima samo zbog njihove nacionalne, etničke, rasne i vjerske pripadnosti kao takve.

Koristim datu privilegovanu mogućnost da kao, prije svega, čovjek, a zatim istraživač i žrtva genocida, u svoje ime i u ime svih žrtava genocida u Republici Bosni i Hercegovini izrazim iskrenu i najdublju ljudsku zahvalnost Kanadi što je: priznala bosanski jezik kao World heritage language; što se bošnjački narodno upotrebljava u statističkim i drugim kanadskim podacima; što je Parlament Kanade usvojio dvije rezolucije o genocidu u Srebrenici i Republici Bosni i Hercegovini; što su gradovi Hamilton i Windsor odali počast žrtvama genocida u Srebrenici; što kanadska Vlada obilježava 31. maj kao Svjetski dan bijelih traka; što je Vlada Kanade zatražila primjenu odluke Ustavnog suda Bosne i Hercegovine o neustavnosti proslave 9. januara; što se u Kanadskom muzeju za ljudska prava nalazi stalna izložbena postavka o genocidu u Srebrenici i Bosni i Hercegovini; što se prepoznaje značaj Dana nezavisnosti Bosne i Hercegovine i Dana državnosti Bosne i Hercegovine, kao i otvaranje spomenika u Windsoru.

Istovremeno neizmjernu zahvalnost iskazujem Bosansko – hercegovačkom klubu Windsor za kontinuiranu podršku u procesu lobiranja za istinu i pravdu. Posebnu zahvalnost iskazujem organizatorima podizanja ovog spomenika žrtvama genocida u Srebrenici.

Naučno istraživati genocid i druge oblike zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava ne podrazumijeva i ne zahtijeva samo poznavanje nauke o genocidu i naučne metodologije istraživanja genocida, već je to i pitanje hrabrosti, principijelnosti, ljudskog dostojanstva i dosljednosti u otkrivanju ljudske, društvene i naučne istine i njene odgovarajuće prezentacije naučnoj i društvenoj javnosti, kojom se utiče na individualnu i društvenu svijest u razvijanju pozitivnog sistema društvenih vrijednosti a etiketiranju zla i razvijanju pretpostavki njegovog društvenog, pravnog i moralnog sankcioniranja. U tom procesu evidentiranja doživljenog (neposredno i posredno) pamćenjem, poređenjem i vrednovanjem nužno je, pored ostalog, afirmisati i razvijati pozitivno i dobro u borbi protiv najvećeg društvenog zla, kakav je zločin genocida, rekao je Emir Ramić, direktor Instituta za istraživanje genocida, Kanada.