Tamara Milaš: Kultura sjećanja je bitan element suočavanja sa prošlošću i njome se na određeni način doprinosi zadovoljenju pravde za žrtve. Stoga je važno pokazati veći stepen političke volje da se kontinuirano sprovode aktivnosti u cilju razvijanja kulture sjećanja i jačanja mira, a što će CGO raditi i ubuduće, samostalno ili u partnerstvu sa organizacijama u Crnoj Gori i regionu.

Evropski dan sjećanja na žrtve svih totalitarnih i autoritarnih režima obilježava se 23. avgusta, kao dan sjećanja na žrtve totalitarnih diktatura u Evropi u 20. vijeku. Tim povodom, Centar za građansko obrazovanje (CGO) apeluje na donosioce odluka i u Crnoj Gori da se ovaj dan obilježava i u Crnoj Gori kao način trajnog sjećanje na žrtve političke represije, a imajući u vidu da je ne mali broj građana Crne Gore bio u poziciji žrtve prethodnog komunističkog režima.

Crna Gora je imala procentualno najveći broj političkih zatvorenika u ozloglašenom zatvoru na Golom otoku u Hrvatskoj, jednom od najbrutalnijih mjesta stradanja na kojem su zvijerski mučeni i ubijani tadašnji protivnici komunističkog režima. Do danas u Crnoj Gori nije donešen adekvatan zakon kojim bi se rehabilitovali i obeštetili Golootočani ili članovi njihovih užih porodica, iako je Vlada obećavala da će ovo pitanje uvrstiti na svoju agendu, a na što je obavezuje i Deklaracija iz 1992. koja je usvojena u Skupštini Crne Gore.

Skupština Crne Gore usvojila Re­zo­lu­ci­ju Par­la­men­tar­ne skup­šti­ne Sa­vje­ta Evro­pe iz 2006. o me­đu­na­rod­noj osu­di zlo­či­na to­ta­li­tar­nih ko­mu­ni­stič­kih po­re­da­ka i Re­zo­lu­ci­ju o ukla­nja­nju na­slije­đa biv­ših ko­mu­ni­stič­kih to­ta­li­tar­nih si­ste­ma, što dodatno obavezuje na ustanovljavanje dana sjećanja. Osim toga, CGO podsjeća da je Evropski parlament, donio preporuku kojom je naglasio da svaka zemlja treba da odredi vrijeme i način obilježavanja sjećanja na žrtve totalitarnih režima i to prilagodi sopstvenoj istoriji i tradiciji, što je međunarodni standard koji bi se trebao nužno poštovati. S tim u vezi, Crna Gora ima obavezu pamtiti crnogorske žrtve komunističkog režima, odavanjem počasti, a pogotovo za stradale na Golom otoku, kao i drugim žrtvama komunističkog režima i ratova.

Kultura sjećanja je bitan element suočavanja sa prošlošću i njome se na određeni način doprinosi zadovoljenju pravde za žrtve. Stoga je važno pokazati veći stepen političke volje da se kontinuirano sprovode aktivnosti u cilju razvijanja kulture sjećanja i jačanja mira, a što će CGO raditi i ubuduće, samostalno ili u partnerstvu sa organizacijama u Crnoj Gori i regionu.

Deklaracijom Evropskog parlamenta od 23. septembra 2008. godine, 23. avgust proglašen je Evropskim danom sjećanja na žrtve staljinizma i nacizma, a potvrđen je i Rezolucijom Evropskog parlamenta o evropskoj savjesti i totalitarizmu 2. aprila 2009, piše u saopćenju koje je potpisala Tamara Milaš, saradnica na programima u CGO-u.