Na ogromnom prostoru koji obuhvata Bosnu i Hercegovinu, Dubrovačko primorje i dio Dalmacije, Crne Gore i zapadne Srbije od sredine XIII do prvih decenija XVI vijeka, izrasta arhitektura stećaka, koja dostiže puno bogatstvo u XIV i XV vijeku.

Nekropole stećaka nalazimo vezane za nalazišta nekih starijih epoha, a podizane su najčešće u blizini naselja, kraj puteva ili rijeka.


Stećak je nadgrobni spomenik od monolitnog kamena specifičnog oblika i obrade, ispod kojeg je grob. Primitivniji oblik stećaka su samo kamene ploče.

U Plavu, u mjestu Đurđevica, nalaze se jedni od rijetko preživjelih stećaka na prostoru Plava, koji su nažalost nezaštićeni i neadekvatno valorizovani. Kulturno blago prepušteno propadanju.

Stećci su na teritoriji Plava postojali na mnogim mjestima.

Kustos Muzeja grada Sarajeva rahmetli Derviš Korkut pričao je dr. M. Hadžijahiću da je u Plavu, na zaravanku iznad jezera, vidio 1931. g. „čitavo bogumilsko groblje stećaka u obliku sarkofaga”, koje je kasnije uništeno.


I Gušić Branimir (Zagreb, 1901 - 1975) - ljekar, profesor, poznati planinarski pisac i istraživač Prokletija - u svojim zapisima navodi da je prilikom posjeta Plavu nailazio na stare stećke rasijane po dolinama sa velikim kamenim pločama.

Nažalost, istraživanja lokteliteta sa preživjelim stećcima na teritoriji južnog Sandžaka nikada nisu ozbiljnije sprovođena, a niti je rađeno na njihovoj zaštiti i valorizaciji.

Stećci, koji su uglavnom pripadali sljedbenicima Bosanske crkve, sistematski su uništavani na razne načine, kao i ostalo nasljeđe koje pripada Bošnjacima - sa ciljem falsifikovanja historije po kojoj oni nemaju svoje sopstveno porijeklo, svoju prošlost, svoju naciju i identitet.

Uprkos svemu, na teritorijama svih sandžačkih opština (danas podijeljenih između Crne Gore i Srbije) postoje preživjeli stećci - kulturni tragovi bogumila, simboli kraljevine Bosne, koje je neophodno trajno zaštititi.

Jedan od takvih lokaliteta je i plavska nekropola stećaka.