Bosnjaci.Net - Najcitaniji Web Magazin Bosnjaka u Bosni i Hercegovini i Dijaspori
Naslovna  |  Arhiva  |  Pretraga  |  Redakcija  |  O Bosnjaci.Net  |  Kontakt  |  Bosniaks.Net English

 
Kolumne


FELJTON - 90 GODINA OD DOLASKA NACIZMA I NJEGOV SLOM: Marienplatz u Münchenu tokom puča
NACIZAM U BUĐENJU (1)
Procitaj komentar

Autor: Akademik prof. dr. Adamir Jerković
Objavljeno: 08. May 2023. 13:05:00
Feljton uz 9. maj - Dan pobjede nad fašizmom

Od danas 9. maja, koji se u svijetu obilježava kao Dan pobjede, redakcija Bošnjaci.net počinje objavljivanje feljtona o usponu i padu nacizma. U talasu jačanja desnih tendencija i fašizma u svijetu, skoro da je neprimjetno prošao „jubilej“ mračne ideologije – 90 godina od dolaska na vlast Nacionalsocijalističke radničke partije Njemačke (NSDAP). U Berlinu je 30. januara 1933. nacizam stupio demokratskim putem na političku scenu, sa koje će biti nemilosrdno „izbrisan“ 1945. godine. Hitler i nacisti su završili u blatu historije 8 / 9. maja 1945. kada je general Wilhelm Keitel potpisao bezuvjetnu kapitulaciju pred nadirućim jedinicama sovjetske i savezničkih armija iz antihitletrovske koalicije, kojima je pripadao i NOP Jugoslavije. Za 12 godina koliko su nacisti bili na vlasti na nišanu te mračne ideologije i fašističke države koju su stvorili, našli su se cijeli narodi. Genocid je učinjen nad milionima Jevreja, a na udaru su se našli i druge etničke, vjerske i političke skupine. Među njima Sloveni, Romi i drugi narodi koje su nacisti smatrali manje vrijednim. Stradali su i politički neistomišljenici – komunisti, socijaldemokrati, disidenti, ratni zarobljenici, homoseksualci, Jehovini svjedoci i mentalno i fizički onesposobljeni – napisao je akademik dr. Adamir Jerković. Jesu li fizičkim uništenjem Hitlera, Musolininija, i kasnije pogubljenjima njihovih doglavnika u Nürnberškim procesima, splasnule fašističke ideje? Nacizam / fašizam je pobijeđen, ali nije uništen. U svijetu se danas pomaljaju ostaci poraženih snaga uz, čini se, nedovoljne reakcije država pobjednica. Poljednji srpski genocid u Srebrenici nad Bošnjacima BiH u kome je za pet dana ubijeno blizu 9000 muškaraca i dječaka, o tome svjedoči bez ostatka.


NACIZAM U BUĐENJU (1)

Nacionalsocijalistička radnička partija Njemačke došla je na vlast po demokratskoj proceduri 30. januara 1933., prije tačno 90 godina. Bio je to kraj Vajmarske Republike (Weimarer Republik) i lagani početak nacističkog pohoda na vlast, ne samo u Njemačkoj već i na cijeli svijet. Od 1933. godine sve do sloma nacizma u maju 1945. godine Nacionalsocijalistička radnička stranka (NSDAP) bila je jedina dozvoljena politička organizacija u Njemačkoj poslije 1933. godine, koja je sa razvojem rata i okupacijom pojedinih evropskih zemlja formirale slične nacističko/fašističke partije na tlu starog kontinenta. Razvoj nacizma u Njemačkoj pratimo od vremena njenog rađanja dvadesetih godina prošlog vijeka kada je u Njemačkoj, tačnije u Münchenu, pokušan Pivnički puč nacista u novembru 1923. koji se završio porazno za njih. Kao hidra, ova partija se obnovila. Žilavošću je opstala, nije se dala uništiti već je uporno nastojala ne samo opstati nego se razviti do neslućenih visina. Ali, pad je nakon toga bio katastrofalno težak u kojem niko od vođa Trećeg Rajha nije preživio, a oni koji su ostali živi platili su ovozemaljsku kaznu u Nürnbergu. Sada se postavlja pitanje šta je, ustvari, nacionalsocijalizam?

U najkraćem može se reći da je nacionalsocijalizam pokret koji ima sličnosti sa italijanskim fašizmom. Ovaj pokret ima temelje u ideologiji Njemačke socijalističke radničke partije i političkom savezu dijela buržoazije i lumpenproletarijata u borbi protiv socijalizma i demokratije. Njemačka je nakon I svejetskog rata preživljavala tešku ekonomsko-socijalnu krizu. Zemlja je bila opterećena ratnim reparacijama, morala je plaćati velike dugove zemljama pobjednicama. Prije toga carska Njemačka je tražila preraspodjelu kolonijalnog carstva koje je uglavnom bilo rukama Engleske i Francuske. Ona je u predvečerje Prvog svjetskog rata bila lišena kolonijalnih posjeda ili ih je imala vrlo malo. Na kraju rata izgubila je i ono malo kolonija. Poslije rata razvile su se radničke lijeve tenedencije, što je izazivalo veliku reakciju finansijske buržoazije. Čovječanstvo su nacisti podijelili na više i niže rase. Nordijci, arijevska viša rasa, bili su Nijemci, koji su imali „izvanredne“ sposobnosti. Smatrali su se dakle superiornom rasom. Zbog toga je njihov „zadatak“ bio da vode svijet. U isto vrijeme Jevreje su u početku bagatelisali. Smatrali su ne samo teretom društva nego su za njih govorili da dobro iskorištavaju druge ljude. U osnovi Jevreji su bili „razaratelji“ pa ih je zbog toga trebalo uništiti, smatrali su ideolozi partije. To je zapravo osnova antisemitizma. Cigane (kako su nazivali Rome) i Slovene su smatrali nesposobnim za stvaralaštvo pa ih je iz tog razloga trebalo koristiti kao radnu snagu.

Nijemci kao superioran narod

Rasne zakone je osmišljavao Alfred Rosenberg, koji je svoje stavove temeljio na djelima anglo-njemačkog pisca Houston Stewart Chamberlain, koji se isticao po svojim antisemitskim i rasističkim djelima. Nacisti su osjećali strahopoštovanje prema njegovim stavovima o superiornosti njemačkog naroda. Njegove ideje o rasnoj „čistoći“ uticale su na Hitlera. Chamberlain je bio jedna od najutjecajnijih ličnosti u evoluciji modernog antisemitizma, a njegovo djelo Temelji devetnaestog stoljeća postalo je izvorištem nacional-socijalističke ideologije. Houston Stewart Chamberlain je razvio svoju teoriju o nadmoći "plavokosih, nordijaca". Oni su rođeni da vode čovječanstva. Oni su odgovorni za sve što je vrijedno u civilizaciji, dok su sve regresivne tendencije proizašle iz rasne mješavine. Prema njemu, Jevreji su rasa mješanaca, nesposobna za kreativnu aktivnost i suštinski nereligiozna, čije postojanje je zločin protiv čovječnosti. Chamberlainovo mišljenje je da su sve važne ličnosti u ranoj jevrejskoj historiji, kao što su kralj David, proroci i Isus, bili germanskog porijekla.

Nacisti su imali su loše mišljenje i o parlamentarnoj demokratiji. Namjeravali su da uspostave čvrstu, jaku vlast, a o svemu je trebalo da odlučuje Führer. Čvrsta vlast je bila ideal nacista. Viđenje stvari iznio je u svojoj knjizi Mein Kampf (Moja borba) Adolf Hitler, u kojoj su izložena politička i svakako ideološka gledišta, koja su docnije postala načela i principi nacističke ideologije koja je u osnovi tražila veći "životni prostor" (lebensraum), a njega je namjeravala osvojiti na istoku Evrope. Šta je još važno za nacionalsocijalistički pokret? Nacisti su odbacivali Versailleski mirovni ugovor stalno najavljujući vladavinu Njemačke ako ne cijelim svijetom, ono Evropom. Za teško stanje u Njemačkoj oni su okrivili Jevreje (Židove) i boljševike (komuniste) odnosno ljevičare, dakle i socijaldemokrate.
(Sutra: Ustoličenje nacističke ideologije)

VRH


  Dossier: Akademik dr. Adamir Jerković: 90 GODINA OD DOLASKA NACIZMA I NJEGOV SLOM
» ZADAH KUKAVIČLUKA (29)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 19.08.2023 23:06
» KAPITULANTSTVO BRITANIJE I FRANCUSKE (28)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 18.08.2023 14:52
» HLADNOKRVNI KONSTRUKTORI ZLOČINA (27)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 17.08.2023 13:19
» PROFIL UBICA IZ WANNSEEA (26)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 02.08.2023 17:06
» ZABRANA MIJEŠANJE SA JEVREJSKOM KRVLJU (25)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 29.07.2023 19:46
» BIROKRATSKA TAČNOST (24)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 24.07.2023 00:17
» KONAČNO RJEŠENJE (23)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 23.07.2023 13:13
» ANSCHLUSS AUSTRIJE (21)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 18.07.2023 16:03
» NÜRNBERŠKI ZAKONI (20)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 17.07.2023 16:29
» GUŠENJE UMJETNOSTI (19)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 07.07.2023 21:08
» PARAVOJNE JEDINICE I UBISTVO RÖHMA (18)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 03.07.2023 16:01
» ZAKON O OVLASTIMA / ERMÄCHTIGUNGSGESETZ (17)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 25.06.2023 20:31
» ZAKON O OVLASTIMA / ERMÄCHTIGUNGSGESETZ (17)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 23.06.2023 20:25
» DIKTATURA NACISTA (16)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 22.06.2023 16:13
» PALJEVINA REICHSTAGA (15)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 16.06.2023 18:28
» UBISTVO VON SCHLEICHERA (14):
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 15.06.2023 17:11
» PAD BRÜNINGOVE VLADE (13)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 13.06.2023 18:24
» BRÜNINGOVA VLADA KAO POSLJEDNJA ŠANSA (12)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 11.06.2023 17:30
» POSVAĐANA LJEVICA (11)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 06.06.2023 13:36
» PROPAGANDA KLJUČ NACISTIČKOG USPJEHA (10)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 04.06.2023 17:48
» RAST LJEVICE (9)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 01.06.2023 16:21
» MEIN KAMPF PRIČA O MRŽNJI (8)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 25.05.2023 21:47
» STANJE VRENJA (7)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 22.05.2023 01:20
» PORAZ NJEMAČKE REVOLUCIJE (6)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 19.05.2023 13:45
» PROGLAŠENJE REPUBLIKE (5)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 17.05.2023 13:48
» PREVIRANJA NA POLITIČKOJ SCENI NJEMAČKE (4)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 14.05.2023 19:52
» POLARIZACIJA SOCIJALDEMOKRATIJE (3)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 11.05.2023 18:28
» USTOLIČENJE NACISTIČKE IDEOLOGIJE (2)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 10.05.2023 15:41
» NACIZAM U BUĐENJU (1)
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 08.05.2023 13:31

Ostali prilozi:
» NARANDŽASTI ALARM ZA EUROPU I BALKAN - BOSNU
Dr. Mustafa Cerić, reisu-l-ulema (1993 - 2012) | 01. November 2024 21:04
» BASARA KAO PONCIJE PILAT – OD ANDRIĆA PERE RUKE
Šemso Agović | 31. October 2024 15:04
» MOJ OMAŽ MADAM MEVLIDI SERDAREVIĆ – ŠAHOVIĆ
Dr. Mustafa Cerić, reisu-l-ulema (1993 - 2012) | 31. October 2024 13:43
» ZASTAVE I BELVEDERSKI “ZEČEVI“ KUKAVIČLUK ANDRIJE MANDIĆA
Božidar Proročić, književnik i publicista | 30. October 2024 19:25
» PRIJETI LI RAT NA BLISKOM ISTOKU VELIKIH RAZMJERA?
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 29. October 2024 18:16
» ERDOĞANOVO POKRETANJE BRICS-A
Mehmet Koçak | 28. October 2024 15:33
» NISU DJECA PLASTIČNO CVIJEĆE
Said Šteta, književnik i novinar | 28. October 2024 14:33
» POD OPSADOM GAZA - SIMBOL NEPRAVDE I OTPORA
Božidar Proročić, književnik i publicista | 24. October 2024 22:00
» ANDRIĆEVCI U PRVOM SAFU
Said Šteta, književnik i novinar | 24. October 2024 15:21
» AMERIKA NA PRAGU 60. PREDSJEDNIČKIH IZBORA
Zijad Bećirević | 23. October 2024 20:03
» ALIJA IZETBEGOVIĆ - MISLILAC, VIZIONAR, DRŽAVNIK I PRIJATELJ
Murat Tahirović | 21. October 2024 20:01
» NAŠE SUDBE, DJELO UDBE
Aziz Hurem | 18. October 2024 16:14
» DOKAZI MEŠE SELIMOVIĆA
Šemso Agović | 17. October 2024 21:17
» HVALA!
Said Šteta, književnik i novinar | 16. October 2024 18:43
» OKLIJEVANJE SAD I IZRAELA, NEPOZNATA MOĆ IRANA
Mehmet Koçak | 16. October 2024 17:28
» ALIJA IZETBEGOVIĆ NA TRAGU NAŠE BUDUĆNOSTI
Akademik prof. dr. Adamir Jerković | 15. October 2024 19:00
» MAHRAMA: SIMBOL ILI VJERA?
Dr. Ekrem Tucaković | 15. October 2024 17:54
» ULJEZ KOJI SATANIZIRA BOŠNJAKE
Elmedina Muftić | 15. October 2024 05:01
Ostali prilozi istog autora:
» KAPRICIOZNI PREDSJEDNICI
01. September 2024 20:00
» MI OD BOSNE NEĆEMO DIĆI RUKE!
29. August 2024 18:38
» IRAN TEŠKO RAZUMLJIVA ZEMLJA
17. August 2024 13:11
» ĐAVOLJI RABIN I GENOCID U GAZI
02. August 2024 00:34
» IZRAELSKI PSI RATA
01. August 2024 09:21
» VUČIĆEVI SLALOMI?
24. July 2024 11:49
» SPASAVANJE DEMOKRATA
23. July 2024 12:38
» HELEZ I BEOGRADSKI ULIČARI
11. July 2024 23:50
» DOBRO JE SNAŽNIJE OD ZLA
22. June 2024 01:14
» MASKE SU POPADALE
30. May 2024 15:02
FikretKalebic Promocija u Stuttgartu1.jpg
Optuzujembann.jpg
Feljtonalijaizetbegovic.jpg
fastvee.gif
EnesTopalovic54.jpg
AtentatnaBosnuavdohuseinovic1mart2022ad.jpg
Beharban.jpg
DokfilmBosnjaci454.jpg
hrustanbanner20april2020.jpg
BANA34234.jpg
ArmijaBiH.gif
NjegosMilo.jpg
bosanskahistorijabanner.png
zlatni ljiljani.jpg
njegosvirpazar.gif
Istraga-poturica.gif
hotel_hollywood_ilidza_sarajevo.gif