Kolumne
DVIJE NEZAVISNOSTI, JEDNO PRIJATELJSTVO CRNA GORA I AZERBEJDŽAN U MAJU
|
|
Autor: Božidar Proročić, književnik i publicista
Objavljeno: 28. May 2025. 14:05:17
U maju mjesecu, dvije prijateljske i suverene države Azerbejdžan i Crna Gora slave svoje najvažnije državne praznike: Dan nezavisnosti. I dok Crna Gora 21. maja proslavlja obnovu svoje državnosti, Azerbejdžan 28. maja obilježava jedan od najsvjetlijih trenutaka svoje istorije uspostavljanje Azerbejdžanske Demokratske Republike, prve parlamentarne demokratije u muslimanskom svijetu.
Dana 28. maja 1918. godine usvajanjem Deklaracije o nezavisnosti osnovana je Azerbejdžanska Demokratska Republika, čija je površina tada iznosila 114.000 kvadratnih kilometara. I pored teških unutrašnjih i spoljnopolitičkih izazova nakon raspada carstva, ova mlada republika uspjela je da izgradi djelotvorne državne institucije, garantuje opšte pravo glasa (uključujući i ženama), formira vladu na principima odgovornosti i podjele vlasti, te stvori moderan, višestranački parlament prvi takve vrste u muslimanskom Istoku.
U svom kratkom ali značajnom dvogodišnjem postojanju, Azerbejdžanska Demokratska Republika održala je 155 skupštinskih zasjedanja, razmatrala preko 240 zakonskih prijedloga, osnovala Žalbeno vijeće i time postavila temelje savremenog pravosuđa. Poseban fokus stavljen je na obrazovanje, osnivanjem Državnog univerziteta u Bakuu i stipendiranjem stotina mladih na evropskim univerzitetima. Usvojen je azerbejdžanski kao službeni jezik, uspostavljene su nacionalna zastava, himna, valuta, poštanske marke, pozorište i opera.
U Deklaraciji o nezavisnosti jasno je naznačena težnja za prijateljskim odnosima sa svim narodima, a naročito sa susjedima. Veliki diplomatski proboj ostvaren je kada je delegacija predvođena Alimardanom Topčubasovim u Parizu 1919. godine izborila de facto međunarodno priznanje na Pariškoj mirovnoj konferenciji. Godinu dana kasnije, Baku je imao predstavništva 16 država, uključujući SAD, Francusku, Veliku Britaniju i druge.
Iako je boljševistička invazija 1920. okončala ADR, ideja slobodne države nije nestala. Republika Azerbejdžan obnovila je svoju nezavisnost 1991. godine. Savremeni politički, ekonomski i institucionalni temelji Republike Azerbejdžan uspostavljeni su zahvaljujući viziji i mudroj državničkoj politici Hejdara Alijeva, opštenacionalnog lidera azerbejdžanskog naroda. Nakon što je 1993. godine izabran za predsjednika, Alijev je stabilizovao zemlju u periodu nakon nezavisnosti, uspješno prevazišao unutrašnje sukobe i trasirao pravac ka modernoj, suverenoj i međunarodno priznatoj državi.
Hejdar Alijev je obnovio povjerenje naroda u državne institucije, reformisao privredu i postavio temelj spoljnopolitičke orijentacije koja podrazumijeva balansiranu i miroljubivu ulogu Azerbejdžana na međunarodnoj sceni. Njegov politički kurs nastavljen je i ojačan pod vođstvom sadašnjeg predsjednika Ilhama Alijeva, čime je obezbijeđen kontinuitet razvoja, stabilnosti i međunarodnog ugleda zemlje.
Zahvaljujući Hejdaru Alijevu, Azerbejdžan se danas s ponosom prepoznaje kao moderna država sa snažnim institucijama, ekonomskom perspektivom i jasno izraženim nacionalnim identitetom. Njegovo ime ostaje trajno urezano u kolektivnom pamćenju azerbejdžanskog naroda kao simbol nezavisnosti, mudrosti i državotvornosti.
Crna Gora je 21. maja 2006. godine, na mirnom i demokratskom referendumu, obnovila svoju nezavisnost. Više od 55% građana odlučilo je da Crna Gora ponovo bude samostalna i međunarodno priznata država. Bio je to trenutak istorijskog kontinuiteta povratak na put nezavisnosti koji je Crna Gora kao kneževina, a kasnije kraljevina, ostvarila još 1878. godine na Berlinskom kongresu. Dan nezavisnosti se obilježava u duhu slobode, poštovanja različitosti, multikulturalnosti i evropskih vrijednosti. Crna Gora je članica NATO-a, kandidat za članstvo u EU i aktivan partner u međunarodnim inicijativama.
Veze između Crne Gore i Azerbejdžana nisu samo diplomatske, već i kulturne, istorijske i emocionalne. Azerbejdžan je više puta pokazao da je čvrst i iskren prijatelj Crne Gore kako kroz investicije u infrastrukturu, kulturne projekte, tako i kroz podršku na međunarodnoj sceni. Ove godine, Azerbejdžan i Crna Gora praznuju svoju nezavisnost u duhu mira, stabilnosti i ponosa. Zajednički gledaju u budućnost kao suverene države koje grade mostove saradnje i prijateljstva.
DA SU VJEČNE CRNA GORA I AZERBEJDŽAN!
Dana 28. maja 1918. godine usvajanjem Deklaracije o nezavisnosti osnovana je Azerbejdžanska Demokratska Republika, čija je površina tada iznosila 114.000 kvadratnih kilometara. I pored teških unutrašnjih i spoljnopolitičkih izazova nakon raspada carstva, ova mlada republika uspjela je da izgradi djelotvorne državne institucije, garantuje opšte pravo glasa (uključujući i ženama), formira vladu na principima odgovornosti i podjele vlasti, te stvori moderan, višestranački parlament prvi takve vrste u muslimanskom Istoku.
U svom kratkom ali značajnom dvogodišnjem postojanju, Azerbejdžanska Demokratska Republika održala je 155 skupštinskih zasjedanja, razmatrala preko 240 zakonskih prijedloga, osnovala Žalbeno vijeće i time postavila temelje savremenog pravosuđa. Poseban fokus stavljen je na obrazovanje, osnivanjem Državnog univerziteta u Bakuu i stipendiranjem stotina mladih na evropskim univerzitetima. Usvojen je azerbejdžanski kao službeni jezik, uspostavljene su nacionalna zastava, himna, valuta, poštanske marke, pozorište i opera.
U Deklaraciji o nezavisnosti jasno je naznačena težnja za prijateljskim odnosima sa svim narodima, a naročito sa susjedima. Veliki diplomatski proboj ostvaren je kada je delegacija predvođena Alimardanom Topčubasovim u Parizu 1919. godine izborila de facto međunarodno priznanje na Pariškoj mirovnoj konferenciji. Godinu dana kasnije, Baku je imao predstavništva 16 država, uključujući SAD, Francusku, Veliku Britaniju i druge.
Iako je boljševistička invazija 1920. okončala ADR, ideja slobodne države nije nestala. Republika Azerbejdžan obnovila je svoju nezavisnost 1991. godine. Savremeni politički, ekonomski i institucionalni temelji Republike Azerbejdžan uspostavljeni su zahvaljujući viziji i mudroj državničkoj politici Hejdara Alijeva, opštenacionalnog lidera azerbejdžanskog naroda. Nakon što je 1993. godine izabran za predsjednika, Alijev je stabilizovao zemlju u periodu nakon nezavisnosti, uspješno prevazišao unutrašnje sukobe i trasirao pravac ka modernoj, suverenoj i međunarodno priznatoj državi.
Hejdar Alijev je obnovio povjerenje naroda u državne institucije, reformisao privredu i postavio temelj spoljnopolitičke orijentacije koja podrazumijeva balansiranu i miroljubivu ulogu Azerbejdžana na međunarodnoj sceni. Njegov politički kurs nastavljen je i ojačan pod vođstvom sadašnjeg predsjednika Ilhama Alijeva, čime je obezbijeđen kontinuitet razvoja, stabilnosti i međunarodnog ugleda zemlje.
Zahvaljujući Hejdaru Alijevu, Azerbejdžan se danas s ponosom prepoznaje kao moderna država sa snažnim institucijama, ekonomskom perspektivom i jasno izraženim nacionalnim identitetom. Njegovo ime ostaje trajno urezano u kolektivnom pamćenju azerbejdžanskog naroda kao simbol nezavisnosti, mudrosti i državotvornosti.
Crna Gora je 21. maja 2006. godine, na mirnom i demokratskom referendumu, obnovila svoju nezavisnost. Više od 55% građana odlučilo je da Crna Gora ponovo bude samostalna i međunarodno priznata država. Bio je to trenutak istorijskog kontinuiteta povratak na put nezavisnosti koji je Crna Gora kao kneževina, a kasnije kraljevina, ostvarila još 1878. godine na Berlinskom kongresu. Dan nezavisnosti se obilježava u duhu slobode, poštovanja različitosti, multikulturalnosti i evropskih vrijednosti. Crna Gora je članica NATO-a, kandidat za članstvo u EU i aktivan partner u međunarodnim inicijativama.
Veze između Crne Gore i Azerbejdžana nisu samo diplomatske, već i kulturne, istorijske i emocionalne. Azerbejdžan je više puta pokazao da je čvrst i iskren prijatelj Crne Gore kako kroz investicije u infrastrukturu, kulturne projekte, tako i kroz podršku na međunarodnoj sceni. Ove godine, Azerbejdžan i Crna Gora praznuju svoju nezavisnost u duhu mira, stabilnosti i ponosa. Zajednički gledaju u budućnost kao suverene države koje grade mostove saradnje i prijateljstva.
DA SU VJEČNE CRNA GORA I AZERBEJDŽAN!
